Những năm 2020–2025 là hành trình đầy thử thách của du lịch toàn cầu. Thế nhưng, giữa bối cảnh khó khăn, Ninh Bình nổi lên như một trong những địa phương phục hồi nhanh và mạnh nhất. Từ mức hơn 1 triệu lượt khách năm 2021, Ninh Bình (cũ) tăng tốc ấn tượng và đạt gần 9 triệu lượt vào năm 2024 – minh chứng rõ nét cho năng lực thích ứng và sự hấp dẫn của điểm đến.
Luồng khách quốc tế cũng trở lại đầy thuyết phục, vượt mốc 1 triệu lượt – cao hơn cả thời kỳ đỉnh cao trước đại dịch. Trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Ninh Bình góp mặt trong nhóm 8 tỉnh có doanh thu du lịch cao nhất cả nước.
Sau khi ba tỉnh Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình hợp nhất, bức tranh du lịch toàn vùng càng trở nên sôi động. Năm 2025, toàn tỉnh dự kiến đón 19 triệu lượt khách, trong đó 2 triệu khách quốc tế; doanh thu đạt khoảng 20.000 tỷ đồng – mức tăng trưởng mạnh mẽ, tạo động lực quan trọng cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ.
Không chỉ ở con số, thương hiệu du lịch Ninh Bình cũng liên tục thăng hạng trên bản đồ quốc tế: Tràng An nằm trong nhóm 1% điểm đến được yêu thích nhất thế giới; Vân Long đạt chứng chỉ Green List; Cúc Phương tiếp tục giữ danh hiệu vườn quốc gia hàng đầu châu Á 6 năm liền; tỉnh vào Top 10 điểm đến thân thiện nhất thế giới 2023 và điểm đến văn hóa hàng đầu 2023.
Sự hợp nhất hành chính tạo nên một Ninh Bình có diện tích rộng hơn, tài nguyên phong phú hơn và khả năng kết nối tốt hơn. Ngoài những điểm đến cốt lõi như Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, Bái Đính, Cúc Phương…, hàng loạt di sản văn hóa – tâm linh – sinh thái từ hai tỉnh bạn đã bổ sung những mảnh ghép mới cho bức tranh du lịch toàn vùng.
Phủ Dầy, Đền Trần, Chùa Cổ Lễ, Long Đọi Sơn, Khu du lịch Tam Chúc, Vườn quốc gia Xuân Thủy… không chỉ đa dạng hóa sản phẩm mà còn kéo dài thời gian lưu trú – yếu tố vàng trong tăng trưởng du lịch chất lượng cao.
Một điểm nhấn đáng chú ý khác là sự lớn mạnh của mô hình du lịch cộng đồng – đặc biệt tại Vân Long. Trong suốt gần 30 năm khai thác, khu đất ngập nước này vẫn giữ được vẻ nguyên sơ hiếm có. Nhờ sự chung tay của cộng đồng, số lượng voọc mông trắng – loài đặc hữu cực kỳ quý hiếm – đã tăng từ 40 cá thể lên gần 200 cá thể hiện nay. Việc sản phẩm dịch vụ đạt OCOP 4 sao tiếp tục khẳng định hướng đi đúng đắn của du lịch sinh thái bền vững.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025–2030 nhấn mạnh: du lịch và công nghiệp văn hóa sẽ được phát triển thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn, dẫn dắt tăng trưởng trong dài hạn.
Mục tiêu đặt ra cho đến năm 2030:
Hơn 30 triệu lượt khách/năm
4–4,5 triệu lượt khách quốc tế
Tổng thu du lịch vượt 45.000 tỷ đồng
Xây dựng Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, phát triển theo mô hình đô thị du lịch – văn hóa – sinh thái hiện đại và thông minh.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Ninh Bình lựa chọn con đường phát triển “tinh – sâu – bền”, trong đó chất lượng là thước đo quan trọng nhất.
Tỉnh sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế đặc thù để thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong các lĩnh vực dịch vụ cao cấp, công nghiệp văn hóa, hạ tầng du lịch, logistics và đô thị du lịch.
Phát triển bộ sản phẩm nghỉ dưỡng – chữa lành – sinh thái – thể thao – khảo cổ – giáo dục.
Mở rộng du lịch biển, đường sông, du lịch đêm, du lịch gắn với ẩm thực và làng nghề.
Tăng tỷ trọng các sản phẩm mang bản sắc riêng của vùng hợp nhất.
Ứng dụng AI, dữ liệu lớn và bản đồ số trong quảng bá điểm đến.
Xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh – từ đặt dịch vụ, hướng dẫn đến trải nghiệm thực địa.
Tăng cường hiện diện tại các hội chợ quốc tế, tập trung vào thị trường khách chi trả cao.
Ninh Bình hướng tới xây dựng đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp, đồng thời lan tỏa văn hóa ứng xử du lịch đến từng người dân – những “đại sứ” tạo nên ấn tượng đầu tiên của điểm đến.
Tỉnh đặc biệt đề cao phát triển bền vững: bảo tồn hệ sinh thái, gìn giữ di sản vật thể – phi vật thể, đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường và văn hóa bản địa.
Bước chuyển từ “lượng” sang “chất” không chỉ là chiến lược phát triển du lịch mà là lựa chọn của một Ninh Bình khát vọng, hiện đại và có tầm nhìn xa. Với không gian mới, năng lượng mới và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, Ninh Bình đang đứng trước cơ hội vàng để trở thành trung tâm du lịch – văn hóa hàng đầu của Việt Nam và vươn tầm quốc tế trong thập kỷ tới
